گفتم ای عشق من از چیز دگر می‌ترسم / گفت آن چیز دگر نیست دگر هیچ مگو

۲ مطلب در اسفند ۱۳۹۵ ثبت شده است

ادبیات رنج

یکی از موارد مهمی که بایستی بدانیم، نوع ادبیات گفتاری ما با صاحبان رنج و افرادی است که به نحوی رنج و درد بر آنان عارض گردیده و یا در حال درد کشیدن هستند. به گمان من یکی از بدترین گفتمان ها می تواند بیان جملاتی از قبیل " مشیت خداوند است " و " خواست خدا بوده " و یا " تقصیر خودته " و " حقته " و همچنین گفتمانی بر پایه استدلال و در میان آوردن مسائلی مانند کفرگویی و از این دست موارد است.
به داستان حضرت مریم -س- در قران نگاهی بیاندازیم تا ببینیم کسی که تا پیش از این هم کلام خداوند بوده و بارداری اش با امری شگفت آور ممکن شده حال چگونه به واسطه درد زایمان، بودن خویش را نمی خواهد و آرزو می کند ای کاش پیش از این از میان رفته بود و چنین دردی بر او عارض نمی شد :
فَأَجَاءهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَةِ قَالَتْ یَا لَیْتَنِی مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَکُنتُ نَسْیًا مَّنسِیًّا ﴿23﴾
تا درد زایمان او را به سوى تنه درخت‏ خرمایى کشانید گفت اى کاش پیش از این مرده بودم و یکسر فراموش ‏شده بودم (23)
اما پاسخ خداوند به او برای همه ما پر از حکمت و معرفت است . برخلاف تصور بسیاری از دینداران، خداوند نه تنها این سخن مریم -س- را کفرگویی و بی ایمانی نمی داند ( در نظر داشته باشید که مریم مورد خطاب مستقیم خدا و گیرنده وحی اوست ) بلکه با کلماتی سرشار از مهربانی و امیدواری سعی در آرام کردن وی دارد :

فَنَادَاهَا مِن تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِی قَدْ جَعَلَ رَبُّکِ تَحْتَکِ سَرِیًّا ﴿24﴾ وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا ﴿25﴾ فَکُلِی وَاشْرَبِی وَقَرِّی عَیْنًا فَإِمَّا تَرَیِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِی إِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُکَلِّمَ الْیَوْمَ إِنسِیًّا ﴿26﴾
پس از زیر [پاى] او [فرشته] وى را ندا داد که غم مدار پروردگارت زیر [پاى] تو چشمه آبى پدید آورده است (24) و تنه درخت ‏خرما را به طرف خود [بگیر و] بتکان بر تو خرماى تازه مى‏ ریزد (25) و بخور و بنوش و دیده روشن دار پس اگر کسى از آدمیان را دیدى بگوى من براى [خداى] رحمان روزه نذر کرده‏ ام و امروز مطلقا با انسانى سخن نخواهم گفت (26)

من فکر می کنم در مواجهه با درد و رنج های دیگران، اولین کاری که بایستی انجام داد، سخن نرم و از سر مهر و محبت گفتن است و امید دادن به اینکه درد و رنج وی بزودی به پایان خواهد رسید.

۰۶ اسفند ۹۵ ، ۱۹:۴۰ ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد مهدی مقدس

دامنه علم خداوند

دامنه علم خداوند تا کجاست؟
بر اساس تعالیم قرانی، علم خداوند به افتادن برگی از درخت هم محیط است و آنچه در خشکی و دریا روی می دهد را می داند:
وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لاَ یَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ یَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِی ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ یَابِسٍ إِلاَّ فِی کِتَابٍ مُّبِینٍ ﴿59﴾
و کلیدهاى غیب تنها نزد اوست جز او [کسى] آن را نمى‏ داند و آنچه در خشکى و دریاست مى ‏داند و هیچ برگى فرو نمى ‏افتد مگر [اینکه] آن را مى‏ داند و هیچ دانه ‏اى در تاریکی هاى زمین و هیچ تر و خشکى نیست مگر اینکه در کتابى روشن [ثبت] است (59)

از سیاق این آیه اینطور بر می آید که خداوند به کلیه امور عالم، آگاهی و علم دارد. در اینجا با توجه به عناصر ذکر شده در آیه، می توان علم خداوند را همان علم تکوینی در نظر گرفت. اینکه برگی از درخت می افتد و دانه ای در خاک می روید و هیچ تر و یا خشکی نیست که او نداند، همه را می توان به علم تکوینی خداوند مرتبط دانست.
در جایی دیگر به صراحت می گوید که خداوند بر کلیه اعمال شما شاهد است " وَلاَ تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُودًا " و همچنین " یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِمَا یَکْتُمُونَ" که نشان از یک علم بی نظیر به افکار و تصورات آدمی است.

البته ما نظرات فلسفی در این بین داریم که علم خداوند را تنها به کلیات محیط می دانند و استدلال می کنند که " علم خدا از آن روی که جزئییات مدام در حال تغییر و دگرگونی هستند و این دگرگونی ها ممکن است باعث دگرگونی در ذات باری تعالی شود، و از طرفی چون خداوند موجودی لا یتغییر است، پس علم خداوند به جزئیات نمی رسد " و بنابراین این مساله خود چالشی در این میان پدید آورده است.
حال اگر شواهد قرانی را در نظر بگیریم می توانیم باور کنیم و معتقد باشیم که علم خداوند به همه لحظات تنهایی ما می رسد و شریک همه افکار گاه و بی گاه ما آدمیان است. البته این همه قول محکم قرانی نیز گاهی شاید نتواند آدمی را قانع به این امر کند مگر اینکه بدنبال راهی باشد تا چالش های فکری و کلامی و فلسفی را در این میان به نحوی حل کند و درک روشن تری از آنچه که علم خداوند نامیده شده است بیابد
۰۵ اسفند ۹۵ ، ۲۰:۰۳ ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد مهدی مقدس