وجوه عظیمی از حیثیت وجودی آدمیان، تنها در گرو مواجهه با شخص یا حادثه ای خاص است که رخ می نماید و خویش را از پرده بیرون می اندازد. نمونه عالی تاریخی آن، برخورد مولانا با شمس است. شمس شخصیتی از مولانا را پدیدار می سازد که تا کنون کسی خبری از آن نجسته بود و گمانی بر وجود این حیثیت رفتاری را از شیخی چون مولانا را انتظار نداشت. نظیر این مواجهه دگرگون ساز برای شیخ عطار نیز نقل شده است هرچند روایات وارده چندان قابل اتکا نیستند.
حسی که معمولا از شنیدن این روایات در وجود ما انسان ها پدیدار می شود، میل به داشتن تجارب مشابه است، لذت گذر از تجربه ی "بودن" و ادراک تجربه ی" شدن ".